หลักการเลือกพลอยสตาร์ที่ดี

หลักการเลือกพลอยสตาร์ที่ดี

     ครั้งนี้เรามาเรียนรู้วิธีการเลือกหาสตาร์แซฟไฟร์ที่มีลักษณะดีกันครับ  ผมได้รวบรวมวิธีการสังเกตพลอยสตาร์แซฟไฟร์มานำเสนอ หลักการนี้นำไปใช้ได้กับพลอยสตาร์ทุกประเภท คุณสมบัติที่ดีควรมีดังนี้ต่อไปนี้

คุณสมบัติของพลอยสตาร์ที่ดี

1.ความโค้งนูนของหลังเบี้ย

     หลังเบี้ยหรือโดมต้องมีความโค้งและนูนออกจากฐานพลอย (well-curved and protruding dome)และต้องได้สัดส่วนที่ดี  เพื่อที่เราจะมองเห็นสาแหรกหรือสำแสงรูปดาวหกแฉกได้ในทุกทิศทาง  ยามเราหมุนพลอยไปมาเราจะเห็นขาของสตาร์เคลื่อนที่ตามสายตาเราตามทิศทางที่เราหมุน   เสมือนกับว่ามันลอยไปมาได้เป็นอัศจรรย์  นี่คือลักษณะการเล่นแสงสตาร์ที่สวยงามแบบอุดมคติ  มีสำนวนเรียกสตาร์ลักษณะนี้ว่า “สตาร์ลอย” (Hovering star)

     หากพลอยสตาร์นั้นมีหน้าแบนราบ  หรือไม่นูนออกมากเท่าที่ควร  ผลก็คือเราจะเห็นลำแสงรูปดาวเมื่อมองตรงด้านหน้าเพียงด้านเดียว  พลอยนั้นก็ไม่แสดงการเคลื่อนไหวของสตาร์ไปรอบทิศทาง  พลอยไม่มีมิติของการเคลื่อนไหว ไร้ชีวิตชีวา นั่นทำให้เสน่ย์ของพลอยลดลงไปมาก ขาดความน่าสนใจ  ฉะนั้นจงจำไว้ว่าควรหลีกเลี่ยงพลอยที่หน้าแบนราบอย่างหน้ากระดาน (Table-flat)

     มีตัวอย่างแสดงเปรียบเทียบให้ดูตามรูปภาพ

     รูปแรกทางซ้ายมือคือแหวนพลอยที่แบบราบเราจะเห็นแสงสตาร์เฉพาะด้านหน้าเมื่อเรามองไปตรงๆเท่านั้น   ส่วนภาพที่อยู่ถัดมาเป็นพลอยที่มีความโค้งนูน  สตาร์สามารถเคลื่อนที่ไปตามทิศที่เราหมุนพลอย  เราจึงเห็นลำแสงสตาร์เป็นหกแฉกจากทุกๆด้าน

     ลองชมภาพเคลื่อนไหวด้านล่างนี้  ที่แสดงถึงสตาร์ที่มีรูปร่างโค้งนูนแบบในอุดมคติ

2.พื้นฉากหลัง

     พื้นฉากหลัง หรือว่าสีตัวพลอย (Background/Body color) มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะมันคือพื้นฉากหลังที่ช่วยเสริมให้ตัวขาสตาร์ชัดเจนเด่น  และมองเห็นได้ง่ายในระยะไกล  หากพื้นหลังมีสีเข้มจะขับให้ขาสตาร์เห็นชัด หากพลอยมีสีอ่อนหรือจางขาสตาร์จะดูเลือนลางกลืนไปกับฉากหลัง  พื้นหลังอาจเป็นสีพื้นเรียบๆ หรือว่ามีลายในเนื้อพลอยที่เป็นเอกสักษณ์ของแร่คอรันดัมก็ได้  นั่นก็เพิ่มเสน่ย์อีกแบบหนึ่งให้กับพลอย  แต่จำไว้ว่าสีผิวพลอยต้องเข้มเพื่อให้สตาร์เด่น
3.ลักษณะของสาแหรก (Star Ray)

     สาแหรกหรือขาสตาร์ ส่วนนี้คือส่วนที่สำคัญที่สุด มันคือหัวใจของพลอยสตาร์ครับ  ขาสตาร์ต้องมีครบหกแฉก และก็ไม่ควรให้มีขาแซมเข้ามาให้เกินกว่านี้  การมีขาแซมทำให้ขาดความคมชัด  เมื่อมองจากระยะห่างมันคล้ายกับเหลือบแสงธรรมดาบนหน้าพลอย  ไม่มีความโดดเด่นเลย

     ขาสตาร์(สาแหรก) เกิดจากเส้นใยแร่สองชนิด คือ แร่ Rutile และแร่ Hematite  อยู่ในเนื้อพลอยที่ทักทอสานกันไปมาใน 3 ทิศทาง (อ่านเพิ่มเติมได้ในบทความ”ดวงดาวแห่งพื้นพิภพ”)

1.       เส้นใยแร่ Rutile (Rutile silk)  เส้นใยละเอียดบางเบา  พบได้ในพลอยบลูสตาร์แซฟไฟร์ทั่วๆไป   และพบในพลอยทับทิมที่กำเนิดในแหล่งหินแปรอย่างเช่นทับทิมสตาร์จากเมียนม่าร์   ขาสตาร์เกิดจากแร่ Rutile นั้นมีลักษณะเรียวบาง  และให้ความวาวแบบแพรไหม (silky)  เราจะเห็นตัวอย่างได้ในทับทิมพม่าที่มีลักษณะ”เนื้อแพร”

2.       เส้นใยแร่ Hematite (Hematle needle/platlete )  เส้นใยลักษณะหนาและกว้างกว่าแร่รูไทล์  และมีความวาวมาก พบได้ในพลอยแบล็กสตาร์ และในสตาร์สีทอง (สตาร์บุษราคัม)  ขาสตาร์ที่เกิดจากใยแร่ Hematite นั้นมีลักษณะและมีความแวววาวมากกว่าแร่ Rutile  มันให้ความวาวคล้ายกึ่งโลหะ  สตาร์ที่คุณภาพดีจึงมีความวาวแบบกึ่งโลหะ (semi-metalic ) พลอยแบล็กสตาร์ของไทย และสตาร์สีทอง (สตาร์บุษราคัม) คือตัวอย่างของพลอยที่อยู่ในกลุ่มนี้

   ปรกติขาสตาร์มี 6 ขา (6แฉก)  กรณีที่เกิดสตาร์ขาแซมเกิดกว่าหกขา  เราอาจพบ 8,10 และ 12 ขา  ที่เป็นเช่นนี้เกิดจากในพลอยนั้นมีทั้งเส้นใยแร่ Rutile และเส้นใยแร่ Hematite เกิดอยู่ร่วมกัน  กล่าวคือมีระบบของเส้นใยที่ทักทอกันถึงสองชุดภายในพลอยเม็ดเดียวกัน  ทำให้เกิดสตาร์ถึงสองชุดในพลอยเม็ดเดียวกัน  นับว่าเป็นความแปลกของธรรมชาติอย่างหนึ่ง  อย่างไรก็ตามมันก็ทำให้ภาพรวมของสตาร์ขาดความคมชัด ดูไม่เด่นเท่าที่ควร  มักพบได้บ่อยในพลอยแบล็กสตาร์จาก อ.บ่อพลอยกาญจนบุรี และพลอยสตาร์จากแอฟริกา

        ไม่ว่าจะเป็นสตาร์ที่ก่อกำเนิดจากเส้นใยแร่ชนิดไหน  ลักษณะขาสตาร์ที่ดีควรมีลักษณะดังนี้

1.       ขาสตาร์เหยียดตรง  ไม่เบี้ยว

2.       ขาสตาร์ยาวไปถึงด้านข้างพลอย

3.       ขาสตาร์ต้องตั้งอยู่ตรงกึ่งกลางพลอย  ไม่เอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง (Well-centered star)

4.       ไม่ควรมีขาแซมทำให้เกินกว่าจำนวนหกแฉก (ตามที่อธิบายไปแล้ว)

5.       ขาสตาร์คมชัด  ( Sharp)  ต้องไม่มีลักษณะที่มัวหรือเบลอ

6.       ขาสตาร์เคลื่อนไหวไปตามแสงอย่างว่องไว  อย่างที่เราเรียก “สตาร์ลอย” (Hovering Star Ray)  สตาร์ลักษณะนี้เกิดจากคุณภาพความหนาแน่นของเส้นใยและความโค้งนูนได้สัดส่วนของหลังเบี้ยมาประกอบกัน

เครื่องประดับที่คู่ควรบุรุษอาชาไนย

     สีพื้นหลังที่เข้ม (น้ำเงิน น้ำตาล และเทาเข้ม)  นั้นแสดงอารมณ์หรือบุคคลิคเคร่งขรึม แข็งแกร่ง และสุขุมลุ่มลึกแห่งบุรุษอาชาไนย  ยามต้องแสงขอบฟ้ามองเห็นเหลือบวาวสีเงินยวงปรากฏอยู่หน้าพลอย  และในเหลือบอาจมีลวดลายเอกลักษณ์ที่เรียกว่า”บั้งนายพล” มันก็ให้ความรู้สึกลึกลับแปลกตาน่าค้นหา  และเมื่อลำแสงจ้ากระทบกับพลอยก็ปรากฏดวงดาวหกแฉก  เคลื่อนไหวกลอกกลิ้งไปมาหยอกล้อกับแสง และท้าทายสายตาชวนให้มอง  มันอาจแสดงถึงความมีชีวิตชีวาพลังธรรมชาติ หรือพลังแห่งจักรวาล นั่นก็แล้วแต่จินตนาการส่วนบุคคล

     ในสายตาของผมความงามของพลอยสตาร์แซฟไฟร์ของไทย  มันมีมิติซ้อนกันหลายชั้น  เชิญชวนให้เราเข้าไปค้นหาติดตามครับ  ผมจินตนาการถึงน้ำหอมที่ปรุงอย่างประณีตที่ค่อยสยายกลิ่นทีละนิด  ตั้งแต่กลิ่นเริ่มต้น  กลิ่นกลาง และกลิ่นปลาย  หรือท่านอาจจินตนาการบรรเจิดไปถึงเหล้าไวน์ดีมีตระกูลก็ได้  โลกของสุนทรียภาพนั้นไม่มีขอบเขตหรอกครับ พลอยเม็ดงามนี้ช่างเหมาะสมไปประดับบนเรือนแหวนของท่านสุภาพบุรุษอย่างยิ่ง  มันมีเสน่ย์เป็นเอกลักษณ์ในตัวมัน มันไม่เหมือนกับเพชรในเครื่องประดับสตรีที่ส่องแสงวูปวาบกระแทกสายตา  ที่มันแสดงไฮไลท์ของมันอย่างกระทันหันทันทีทันใด    หากสตาร์แซฟไฟร์มันค่อยๆเฉลย  ค่อยๆเผยมิติความงามของมันออกมา  ตามขั้นตอน ตามจังหวะของแสงที่สาดส่องเข้ามา

ท่านสุภาพบุรุษครับ  ท่านได้หาเครื่องประดับที่คู่ควรมาเสริมบุคลิกท่านแล้วหรือยังครับ

      ศิริวัฒน์  เจียมอนุสรณ์  (FGA)
     (10 มิถุนายน 2561)